A. TENVİN VEYA SAKİN NUN İLE OLUŞAN İDĞAMLAR
Tenvin veya sakin nun ile oluşan tecvid kaidelerinden İhfa, İzhar ve İklab konusunu daha önceki yazımızda anlatmıştık. Bu yazımızda tenvin veya sakin nun ile oluşan diğer tecvid kaideleri olan İdğam meal ğunne ve İdğam bila ğunne konuları ile diğer idğam çeşitlerini işleyeceğiz.
1. İDĞAM MEAL ĞUNNE
Tenvin veya sakin nundan sonra و ى م ن harflerinden biri gelmesi halinde tenvinlerin ve sakin nun’un –n sesi okunmayıp و ى م ن harfleri ve bir miktar tutularak okunur. Buna “idğam meal ğunne” denir.
ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ => ظُلُمَاتُ وَّرَعْدٌ
مَنْ يَقُولُ => مَ يَّقُولُ
مِنْ مِثْلِهِ => مِ مِّثْلِهِ
مِنْ نِسَائِهِمْ => مِ نِّسَائِهِمْ
NOT: İdğam iki kelime arasında yapılır. Dolayısıyla aşağıdaki kelimelerde idğam yapılmaz, izhar yapılır:
بُنْيَانٌ – قِنْوَانٌ – صِنْوَانٌ – اَلدُّنْيَا
2. İDĞAM BİLÂ ĞUNNE:
Tenvin veya sakin nundan sonra “lam” veya “ra” harflerinden birinin gelmesi halinde tenvinlerin ve sakin nun’un –n sesi okunmayıp lam ve ra harfleri şeddeli olarak okunur. Buna “idğam bi lâ ğunne” denir.
اَنْ لَمْ يَغْنَوْ => اَلَّمْ يَغْنَوْ
خَيْرٌلَكُمْ => خَيْرُلَّكُمْ
B. DİĞER İDĞAMLAR
1. İDĞAM-I MİSLEYN
İdğam-ı misleyn, arka arkaya gelen aynı iki harfin idğamı demektir.
Mahreç ve sıfatları aynı olan ve arka arkaya gelen iki harften birincisi sakin, ikincisi harekeli olursa birinci harf ikinci harfe idğam edilerek okunur. Yani ikisi, şeddeli tek bir harf gibi okunur. Buna idğam-ı misleyn denir.
رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ => رَبِحَتِّجَارَتُهُمْ
İdğam-ı Misleyn ikiye ayrılır:
1. İdğam-ı Misleyn Meal Ğunne:
Birbirine idğam olan harfler ن ve م harfleri olursa idğam-ı misleyn meal ğunne olur ve ğunne olduğu için bir buçuk elif miktarı tutularak okunur.
مِنْ نُطْفَةٍ – صُمٌّ
2. İdğam-ı Misleyn Bilâ Ğunne:
Birbirine idğam olan harfler ن ve م harfleri dışındaki harfler olursa idğam-ı misleyn bilâ ğunne olur ve ğunnesiz (tutmadan) okunur.
وَاذْكُرْ رَبَّكَ – ضَلَّ
Not: Kalkaleli harfler idğam olursa kalkale düşer.
2. İDĞAM-I MÜTECÂNİSEYN:
* ت-د-ط harflerinden biri sakin diğeri harekeli olarak ardı ardına gelirse sakin harf harekeli olanın mahreci içinde okunur.
اُجِيبَتْ دَعْوَتُكُمَا – وَدَّتْ طَائِفَةٌ – بَسَطْتَ
* ث-ذ-ظ harflerinden biri sakin diğeri harekeli olarak ardı ardına gelirse sakin harf harekeli olanın mahreci içinde okunur.
اِذْ ظَلَمُوا – اِذْ ظَلَمْتُمْ – يَلْهَثْ ط ذَلِكَ
* ب harfi sakin م harfi harekeli olarak ardı ardına gelirse, ب harfi م harfine çevrilip bir miktar tutularak okunur.
بْ – مَ = اِرْكَبْ مَعَنَا => اِرْكَمْ مَعَناَ
3. İDĞAM-I MÜTEKÂRİBEYN:
* ل harfi sakin ر harfi harekeli olarak ardı ardına gelirse, ل harfi okunmayıp ر harfi şeddelenerek okunur.
بَلْ رَفَعَهُ الله => بَرَّفَعَهُ الله
قُلْ رَبِّ => قُرَّبِّ
NOT: بَلْ رَانَ kelimesinde bu kural uygulanmayıp sekte yapılır.
* ق harfi sakin ك harfi harekeli olarak ardı ardına gelirse, ق harfi ك harfinin içinde belli-belirsiz bir şekilde okunur.
قْ – كُ = اَلَمْ نَخْلُقْكُمْ
Tecvid bilgilerinizi yoklayabileceğiniz bir teste hazırsanız lütfen TIKLAYINIZ.
