Kurban İbadeti Hakkında Bilgiler

Kurban Nedir?

Kur­ban bay­ra­mı gün­le­rin­de ke­si­len kur­ban­lık hay­va­na “ud­hi­ye” de­nir. Te­rim ola­rak kur­ban, Al­lah Teâlâ’ya yak­laş­mak için kur­ban ni­ye­tiy­le be­lir­li va­kit­te ke­si­len özel hay­va­nın adı­dır. Kur­ban kes­mek, zekât ve bay­ram na­maz­la­rı gi­bi hic­re­tin ikin­ci yı­lın­da meşrû kı­lın­mış­tır.

Kur­ban Kes­me­nin Hük­mü

Kur­ban bay­ra­mın­da, Al­lah’a yak­laş­mak ni­ye­tiy­le kur­ban kes­mek hür, mukîm, müs­lü­man zen­gin olan kim­se­le­re va­cip­tir.

Zen­gin­den mak­sad; te­mel ih­ti­yaç­la­rı­nın dı­şın­da  ni­sap mik­ta­rı ma­la sa­hip ol­mak­tır. Bu da fit­re ni­sa­bıy­la ay­nı olup, üze­rin­den bir yıl geç­me­si şar­tı da aran­maz. Ya­ni kuran bay­ramı sa­ba­hı 200 dir­hem gü­müş ve­ya 20 mis­kal al­tın ve­ya bun­la­rın kar­şı­lı­ğı olan pa­ra ve­ya ti­ca­ret ma­lı­na sa­hip bu­lu­nan kim­se­ye kur­ban va­cip olur

Kur­ban Kes­me­nin Vak­ti ve Şek­li

Kur­ban ke­si­le­cek za­man, kur­ban bay­ra­mı­nın bi­rin­ci, ikin­ci ve üçün­cü gü­nü­dür. Fa­kat bi­rin­ci gü­nün­de kes­mek da­ha fa­zi­let­li­dir.

Kurban Edilecek Hayvanlar

Kur­ban­lar; yal­nız ko­yun, ke­çi, de­ve ve sı­ğır tü­rü hay­van­lar­dan ke­si­le­bi­lir. Ya­ban sı­ğı­rı, ge­yik gi­bi ya­ba­ni hay­van­lar­la, ta­vuk, ho­roz, kaz gi­bi ev­cil hay­van­lar kur­ban edi­le­mez­ler.

Koyun ve keçi 1 yaşında, sığır cinsi 2 yaşında, deve ise en az beş yaşında olmalıdır. Koyun ve Keçi sadece bir kişi için kurban olarak kesilebilirken sığır ve deve 7 kişiye kadar ortaklaşa kurban edilebilirler.

Kurban Edilecek Hayvanların Özellikleri

Kurbanlık hayvanın şaşı, topal, uyuz ve deli olmasında, boynuzlu veya boynuzsuz olmasında, kulaklarının delinmiş veya enine kesilmiş olmasında, dişlerinin azının düşmüş olmasında, kurban olması yönünden bir sakınca yoktur.

İki gözü veya bir gözü kör olan, dişlerinin çoğunluğu düşmüş veya kulakları tamamen kesilmiş olan, boynuzlarından biri veya ikisi kökünden kırılmış olan, kulağının veya kuyruğunun yarısından fazlası kopmuş olan hayvan kurban olarak kesilemez. Kurbanın semiz olması efdaldir. Aşırı derecede zayıf olan hayvan kurban olmaz.

Kurban Keserken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Kurbanlık hayvan kıbleye yatırılarak ve “Bismillahi Allahu Ekber” diyerek kesilir.

Kurbanı mümkün olursa sahibi kesmelidir. Bu mümkün olmazsa işten anlayan başka bir müslümana  vekalet verilebilir. Kurban kesilirken şu ayetin okunması tavsiye edilir:

“Kul inne salâtî ve nüsükî ve mahyâye ve memâtî lillahi rabbi’l âlemîn”

(Şüphesiz benim namazım, kurbanım ve diğer ibadetlerim, hayatım ve ölümüm âlemlerin Rabbi olan Allah içindir. Onun ortağı yoktur.)

“İnnî veccehtu vechiye lillezî fataras semâvâti vel arda hanîfen ve mâ ene minel muşrikîn”

(Muhakkak ki ben, hanif olarak yüzümü, yeri ve semaları yaratan Allah’ın Zat’ına döndürdüm. Ve ben, müşriklerden değilim.)

Ayrıca teşrik tekbiri olarak bildiğimiz tekbirin de getirilmesi efdaldir.

Kurbanı başkasına kestiriyorsak yalnız kurban sahibinin “Bismillahi Allahu ekber” demesi yetmez. Kurbanı kesenin de demesi gerekir. Bir kimse kurban kesme esnasında bilerek besmeleyi terk ederse kurbanın eti yenmez. Kurban murdar olur.

Ayrıca hayvanı kesileceği yere incitmeden götürmeli, bıçağın oldukça keskin olmasına dikkat etmelidir ki boğazlanırken hayvana fazla ıstırap verilmesin.

Kurbanın Tarihçesi

Kurban olayı Hz. İbrahim ve oğlu İsmail ile başlar. İbrahim (as) rüyasında oğlu İsmail’i kurban ettiğini görmüştü. İbrahim (as) bunun üzerine İsmail (as)’a:

“Oğulcuğum, ben seni rüyamda boğazlıyor gördüm!” diyerek, kendisine emrolunanı haber verdi.İsmail (as): “Babacığım sana emrolunanı yap” dedi.

Baba oğul Şi’b Vadisi’ne doğru yöneldikleri zaman, şeytan bir insan kılığında görünüp, Allah’ın emrini yerine getirmekten vazgeçirmek için İbrahim (as)’in önüne geçti. Onu kandıramadı. İbrahim (a.s) onu kovdu. Aynı şekilde İsmail ve Hacer (as)’e de müdahale etmek istediyse de başaramadı. Hepsi de Allah’ın buyruğunu dinlemek ve ona boyun eğmekte birleşti.

Vadiye vardıklarında İsmail (as) babasına: “Babacığım! Beni kurban etmek istediğin zaman, beni iple sıkıca bağla ki benden sana karşı bir şey isabet edip de ecrim eksilmesin. Hem seni beni boğazlamak için yatıracağın zaman yüzü koyun yatır, alnımı yere getir. Çünkü yüzüme bakınca kalbin incelir ve bu durumun Allah’ın sana emrettiği şeyi yerine getirmene engel olabileceğinden korkarım!” dedi.

İbrahim (as) “Oğulcağızım! Sen bana Allah’ın emrettiği şey hakkında ne güzel yardımda bulundun.” dedi ve onu, istediği gibi sıkıca bağladı.

İbrahim (as) bıçağı, İsmail (as)’in boğazına bastırınca sanki bıçak bakır bir levha ile karşılaşmış gibi boğazını kesmedi, İbrahim (as) bıçağı iki-üç defa biledi. Fakat muvaffak olamadı. O sırada Cebrail (as) bir koçla çıkageldi ve “Ey İbrahim! Rüyana sadakat gösterdin, işte sana oğlunun yerine boğazlayacağın kurbanlık, onu boğazla!” dedi.

O günden bugüne kurban ibadeti hep yapılagelmiştir.